In lụa (lưới) là gì? Phân loại kỹ thuật & Quy trình thực hiện in lụa

In lụa được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong thiết kế, may mặc, trang trí,… Để tìm hiểu chi tiết hơn về công nghệ in lụa trên áo thun, sơ mi tại Thời Trang Đồng Phục là như thế nào thì hãy cùng mình theo dõi bài viết nhé!

In lụa là gì?

In lụa là tên gọi của một kỹ thuật in ấn sử dụng bản lưới của khuôn in làm bằng tơ lụa. Khi bản lưới lụa có thể thay thế bằng các vật liệu khác như vải bông, vải sợi hóa học, vải kim loại,… thì kỹ thuật này được gọi rộng hơn là in lưới.

Kỹ thuật in này có thể áp dụng cho nhiều loại vậy thể như nilông, vải, thủy tinh, mạch điện tử, mặt đồng hồ,… hoặc trên các chất liệu gỗ, giấy, kim loại,…

Nguyên lý hoạt động của kỹ thuật in lụa

Về cơ bản, in lụa là phương thức in ấn dựa trên nguyên lý thấm mực. Phần mực in sẽ được đổ vào lồng khung và gạt qua lại bằng lưỡi dao cao su. Áp lực của dao gạt giúp một phần mực in thấm qua lưới và in lên vật liệu để tạo thành hình. Những phần lưới không in sẽ được bao phủ bằng một loại hóa chất đặc biệt nhằm để tạo hình ảnh hoặc chữ.

Trước đây phương thức này được thực hiện thủ công. Tuy nhiên với sự trợ giúp của máy móc, thiết bị hiện đại thì việc in lụa đã trở nên nhanh chóng, dễ dàng với số lượng lớn.

Ưu điểm và nhược điểm của kỹ thuật in lụa

In lụa là một trong những kỹ thuật in lưới được sử dụng nhiều nhất hiện nay trong việc in ấn.

Ưu điểm:

• Có thể in được trên rất nhiều chất liệu và bề mặt khác nhau.
• Màu in đẹp mắt, sắc nét, không bị lệch theo màu của chất liệu.
• In được số lượng tùy ý cho các doanh nghiệp dù quy mô lớn hay nhỏ.
• Chi phí in lụa rẻ hơn nhiều so với các kỹ thuật in khác.

Nhược điểm:

• Thời gian in tương đối lâu, nếu in số lượng ít sẽ hơi tốn kém
• Dễ bị bong tróc, nứt gãy nếu chọn phải mực in không tốt
• Chỉ in đẹp các màu đơn sắc, còn những màu in biến sắc hay phức tạp sẽ rất khó để thực hiện

Phân loại kỹ thuật in lụa

Có rất nhiều kiểu in lụa khác nhau, dựa vào từng đặc điểm mà người ta có thể phân loại theo những cách sau đây:

1. Phân loại theo cách dùng khuôn in

• In trên bàn in thủ công.
• In trên bàn in cơ khí.
• In trên máy tự động.

2. Phân loại theo hình dáng, thiết kế của khuôn in

• In lụa dùng khuôn có lưới phẳng.
• In lụa dùng khuôn có lưới tròn.

3. Phân loại theo các phương pháp in

• In trực tiếp: Phương pháp in trực tiếp hình mẫu lên chất liệu có màu nhạt (như trắng, xanh nhạt, xám…) vì chúng không gây ảnh hưởng đến màu in
• In phá gắn: Mẫu in có thể được in lên áo màu, tuy nhiên phải thực hiện việc phá màu nền của chất liệu, sau đó gắn phần màu in lên.
• In dự phòng: Phương thức in mẫu lên áo màu trong một số trường hợp không dùng được phương pháp in phá gắn.

Quy trình các bước thực hiện in lụa

Cho dù in lụa thủ công hay bán thủ công hay thực hiện bằng máy thì kỹ thuật này cũng bao gồm những công đoạn chính như sau:

Bước 1: Phân tích mẫu thiết kế.

Trước khi tiến hành in ấn, chúng ta cần bắt đầu với việc phân tích và điều chỉnh file thiết kế sao cho phù hợp nhất. Trong hầu hết các trường hợp, mẫu in lụa được thiết kế với màu đơn sắc để đạt được thành phẩm đầu ra chất lượng nhất. Máy in sẽ cho ra một bản phim trong suốt với mỗi một màu in.

Ngoài ra cần phải xem xét sự tương quan màu sắc giữa thiết kế mẫu in và màu nền của chất liệu in để lựa chọn phương thức in kéo lụa trên vải tốt nhất hoặc có những điều chỉnh thích hợp.

Bước 2: Chuẩn bị khuôn in và tráng keo.

Tiếp theo ta cần chuẩn bị sẵn sàng khuôn in (có thể được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như sợi, hợp kim…). Có khá nhiều kiểu dáng khuôn in khác nhau để bạn lựa chọn nhưng phổ biến nhất là khung chữ nhật.

Tiếp đến sử dụng keo chuyên dụng để tráng đều lên khung lưới trong phòng tối, sau đó sấy hoặc phơi khô.

Bước 3: Chụp phim (chụp bản).

Chúng ta tiến hành chụp phim bằng đèn hoặc phơi dưới ánh nắng mặt trời. Sau tầm khoảng từ 1 – 3 phút thì lấy khuôn in ra và xịt nước vào.

Bước 4: In thử lên sản phẩm.

Để hình in được đẹp và chuẩn từng chi tiết chúng ta cần phải cố định thật phẳng vật liệu cần in. Cho mực lên khung và dùng gạt để gạt mực thấm vào chất liệu in. Sau khi mực thấm đều 2 mặt chúng ta tiến hành sấy khô rồi dán phim lên mặt ngoài của lưới in. Cố định các góc bằng băng dính, tiếp đến ép phần phim thật chặt vào lưới và đem đi sấy hoặc phơi khô trong vòng 3 – 5 phút. Xem xét và đánh giá thành quả để tiến hành in hàng loạt

Bước 5: In hàng loạt.

Sau khi sản phẩm in thử đạt được chất lượng như mong muốn, thỏa mãn các tiêu chí và yêu cầu đặt ra, chúng ta sẽ tiến hành in hàng loạt theo sản lượng.

Bước 6: Vệ sinh khung in.

Phần khung sau khi sử dụng xong cần được vệ sinh sạch sẽ để sử dụng cho lần sau.

Một số kiểu in đặc biệt

Ngoài kiểu in cổ điển, kỹ thuật in lụa còn cho ra một số kiểu in đặc biệt tùy vào loại mực in và chất liệu in. Có thể kể đến như:

• In chuyển nhiệt: Còn được gọi bằng rất nhiều những cái tên như in nhiệt, in thăng hoa, in chuyển hoặc in nhiệt khô với nguyên tắc không in trực tiếp mực lên áo mà thông qua một loại giấy nền chuyên dụng. Phần mực in sẽ được ép nóng để thấm qua giấy nền đến vật liệu cần in. Phương thức này giúp hình in thấm hẳn vào vải, không gây hằn hay cộm lên áo. Ngoài ra chúng cũng giúp hình in tránh khỏi tác động của các tác nhân gây hại từ môi trường, các chất tẩy rửa so với kiểu in lụa truyền thống.
• In nổi: Kỹ thuật in lụa nổi này sử dụng loại mực đặc biệt có chứa thành phần tạo hình nổi cho mẫu in. Sau khi in ấn như thông thường, sản phẩm lúc này sẽ được những người thợ đem đi hấp nóng bằng hơi nước bão hòa từ 130 đến 150 °C cho đến khi hình in căng phồng, trở thành các màng xốp nổi cộm trên bề mặt. Hình in nổi mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao, phù hợp với những mẫu in là chữ số hoặc các thiết kế hình vẽ đơn giản.
• In bắn cắm lông: Đúng như tên gọi, kỹ thuật in này không dùng dao gạt thông thường. Thay vào đó những người thợ sẽ sử dụng các hộp lông ngắn nhiều màu, có kích thước khoảng 0,3 mm. Lông được bắn thông qua các lỗ nhỏ trên lưới in vào vật liệu in (chủ yếu là giấy và vải). Phần hình in thu được sẽ rất mịn màng và có lông nổi trên bề mặt rất độc đáo.

Ứng dụng của in lụa trong lĩnh vực may mặc

In lụa phổ biến nhất và xuất hiện ở mọi ngành nghề, lĩnh vực trong cuộc sống. In lụa có thể in được trên mọi loại chất liệu, kể cả là không bằng phẳng. Do đó đây là phương thức được sử dụng để:

• In áo thun, thiệp cưới, vải, chai, sổ tay, bình nước, áo mưa, ô dù, cốc,… với độ sắc nét cao, lại an toàn cho người sử dụng.
• Sử dụng trong in ấn, sản xuất gạch men
• Là giải pháp in bổ trợ trong một số quy trình như in phủ UV cục bộ, thẻ cào,…

Việc ứng dụng rộng rãi trong đời sống đã giúp in lụa trở thành kỹ thuật in được ưa chuộng hàng đầu hiện nay. Dù vẫn còn một số điểm hạn chế như thời gian in hay độ phức tạp trong màu sắc, tuy nhiên in lụa vẫn đáp ứng được hầu hết mọi nhu cầu của người tiêu dùng từ chất lượng đến giá cả.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về công nghệ in lụa trên vải tại Thời Trang Đồng Phục là như thế nào để từ đó có thêm kinh nghiệm và lựa chọn được kỹ thuật in lụa trên vải phù hợp với nhu cầu của mình.